สวัสดีผู้เข้ามาอ่านทุกท่าน วันนี้เรามีบทความที่น่าสนใจ เป็นคำถามที่หลายคนส่งสัยเกี่ยวกับ “เหล็กเคลือบซิงค์” หลายคนอาจเคยสงสัยว่า เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีหรือเหล็กเคลือบซิงค์นั้น เราสามารถนำมาทำสี หรือพ่นสีทับได้หรือไม่? แล้วถ้าจะเคลือบสีให้สวยและทนทาน ต้องทำอย่างไรบ้าง? ก่อนอื่นขอบอกเลยว่า เหล็กแผ่นเคลือบซิงค์เป็นวัสดุยอดนิยมที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมผลิตต่างๆ และในงานก่อสร้าง เพราะมีความแข็งแรง ทนทาน และป้องกันสนิมได้ดี
แต่หลายคนอาจจะอยากพ่นสีลงไป เพื่อให้เหมาะสมกับงานที่ต้องการ เพิ่มความสวยงามสินค้าที่ผลิตออกมา ในบทความนี้ เราจะพาทุกคนไปไขข้อสงสัยและค้นหาเทคนิคในการเคลือบสีเหล็กแผ่นเคลือบซิงค์ให้สวยงาม คงทน โดดเด่นกว่าใคร รับรองว่าหลังอ่านจบ เพื่อนๆจะคำตอบ และได้ข้อมูลเอา ไปต่อยอดและประยุกต์ใช้กับงานของตัวเองอย่างแน่นอน งั้นเรามาเริ่มกันเลยดีกว่า ตามมาเลย!
ในหัวข้อแรก ก่อนที่จะไปหาคำตอบเรื่องการพ่นสี เรามาทำความเข้าใจเกี่ยวกับเหล็กเคลือบซิงค์กันก่อนดีกว่า เหล็กแผ่นเคลือบหรือเหล็กเคลือบซิงค์ที่เราคุ้นเคยกันดีนั้น จริงๆแล้วมีอีกชื่อหนึ่งที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย นั่นคือ “เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสี” โดยเป็นกระบวนการเคลือบกัลวาไนซ์ (Galvanized) การเคลือบสังกะสีนี้มีจุดประสงค์หลักเพื่อป้องกันการเกิดสนิมและยืดอายุการใช้งานของเหล็กให้ยาวนานขึ้น โดยทั่วไปแล้ว ผลิตภัณฑ์ของเราจะใช้กระบวนการเคลือบสังกะสีด้วยไฟฟ้า หรือที่เรียกว่า “เคลือบซิงค์ฟ้า” (Electro Galvanized - EG) ซึ่งจะทำให้ได้ผิวที่เรียบเงางามเป็นพิเศษ ให้ผิวเรียบเงาสวยงามเป็นพิเศษ
1. เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสี (VN) - เป็นเหล็กแผ่นที่ผ่านกระบวนการเคลือบสังกะสีและเคลือบด้วยเรซินชนิดพิเศษที่ปราศจากโครเมต มีคุณสมบัติในการต้านทานการกัดกร่อนได้ดี ป้องกันรอยนิ้วมือ และมีการนำไฟฟ้าที่ดี เหมาะสำหรับงานที่ต้องการความทนทานสูงและสามารถขึ้นรูปได้อย่างง่ายดาย เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้า วัสดุก่อสร้าง และชิ้นส่วนรถยนต์
2. เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีผ่านกระบวนการทางเคมีเคลือบฟอสเฟต (PV/PY) - เป็นเหล็กที่ผ่านการเคลือบสังกะสีและเคลือบฟอสเฟตเพิ่มเติม ปราศจากโครเมต ทำให้พื้นผิวมีลักษณะขรุขระเล็กน้อย ซึ่งเหมาะสำหรับงานพ่นสีเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากสามารถใช้เป็นสีรองพื้นก่อนการพ่นสีจริง จึงทำให้สีจะยึดเกาะได้ดีกว่าเหล็กเคลือบซิงค์แบบอื่นๆ ผลิตภัณฑ์ประเภทนี้จึงนิยมใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องใช้ไฟฟ้า เฟอร์นิเจอร์ และชิ้นส่วนรถยนต์
3. เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีแบบธรรมดา (MM) - เป็นเหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีบริสุทธิ์แบบพื้นฐานที่ไม่ผ่านกระบวนการเคลือบเคมีพิเศษใดๆ จึงเป็นผลิตภัณฑ์ระดับทั่วไป มีสังกะสีเคลือบอยู่บนผิวเหล็กเพื่อป้องกันสนิม แต่ไม่มีสารเคลือบพิเศษเพิ่มเติมเหมือนกับ VN และ PV/PY ทำให้มีราคาที่ประหยัดกว่า เหมาะกับงานที่ต้องการควบคุมต้นทุน เช่น วัสดุก่อสร้าง อุปกรณ์บ้านและสำนักงาน หรืองานทั่วไปที่ต้องการความทนทานพื้นฐาน
คำถามที่ว่าเหล็กเคลือบซิงค์หรือเหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีนั้น สามารถทำสีทับได้หรือไม่ คำตอบคือ
“ได้อย่างแน่นอน” เราสามารถนำเหล็กเคลือบซิงค์มาทำสีทับเพื่อนำไปใช้งาน ไปผลิตสินค้าให้ได้ตามที่ต้องการ และเพิ่มความสวยงามให้กับผิวเหล็กได้ แต่อยู่บนพื้นฐานที่สำคัญว่า ก่อนทำสี เราต้องตรวจสอบสภาพพื้นผิวของเหล็กให้ดีก่อนว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร หากพบว่าพื้นผิวมีสนิมหรือคราบสกปรก มีฝุ่นจับตัวอยู่มาก ขั้นตอนสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม คือการขัดล้างหรือเตรียมพื้นผิวให้สะอาดเรียบร้อยก่อน ทำสีรองพื้น เพื่อให้สีสามารถยึดเกาะได้อย่างแน่นหนา ไม่โป่งพองหรือหลุดร่อนง่ายๆ ภายหลังการทำสี ซึ่งจะทำให้เสียเวลาและค่าใช้จ่ายโดยไม่จำเป็น
นอกจากนี้ หากเราเลือกใช้เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีผ่านกระบวนการทางเคมีเคลือบฟอสเฟต (ประเภท PV/PY) ซึ่งเป็นเหล็กที่ผ่านการเคลือบฟอสเฟตเพิ่มเติม จะยิ่งเหมาะสมกับงานพ่นสีมากขึ้นไปอีก เนื่องจากเป็นการเตรียมพื้นผิวให้เหมาะสมกับการพ่นสีโดยตรง ทำให้สีสามารถยึดเกาะได้ดีและแน่นหนามากกว่าประเภทอื่นๆ
สรุปแล้ว : เหล็กเคลือบซิงค์สามารถทำสีทับได้อย่างแน่นอน แต่ต้องให้ความสำคัญกับการดูแลและเตรียมพื้นผิวให้ดี หากพื้นผิวไม่พร้อมหรือมีปัญหา เราจำเป็นต้องมีขั้นตอนการเตรียมพื้นผิวอย่างถูกวิธี เช่นการขัดล้าง พ่นสีรองพื้น หรือใช้น้ำยาเคลือบผิวก่อนทำสีจริง และหากเลือกใช้ประเภทเหล็กเคลือบที่เหมาะสมกับงานพ่นสีโดยเฉพาะ เช่น ประเภท PV/PY ก็จะทำให้มั่นใจได้ว่าสามารถนำไปให้ได้อย่างเหมาะสม ไม่ต้องกังวลเรื่องสีหลุดร่อนแน่นอน
งั้นเรามาดูกันเลยดีกว่าว่า การทำสีทับบนเหล็กเคลือบซิงค์หรือเหล็กกัลวาไนซ์นั้น มีขั้นตอนอย่างไรบ้าง
หากเป็นเหล็กกัลวาไนซ์เก่าผ่านการใช้งานมีพ่นสีมาแล้ว ก็จำเป็นต้องขูดล้างสีเก่าออกให้หมดเสียก่อน ด้วยการใช้น้ำยาลอกสีหรือขูดขัดออกเลย หลังจากนั้นจึงทำความสะอาดพื้นผิวตามระบบต่อไป หรือหากมีสภาพผิวเสื่อมโทรม ผิวมีสีสนิมเกาะ ให้พยายามขัดหรือขูดสนิมออกให้ได้มากที่สุด แล้วจึงทำความสะอาดพื้นผิวต่อไป ส่วนเหล็กเคลือบซิงค์ใหม่ๆ ก็สามารถข้ามไปทำความสะอาดพื้นผิวได้เลย
ให้ทำความสะอาดฝุ่น คราบน้ำมัน โดยใช้น้ำยาเฉพาะทางในการล้างผิวเหล็กเคลือบซิงค์ แล้วเช็ดให้แห้งสนิท ปัดฝุ่นออกให้หมด
ให้ทำสีรองพื้นและสีป้องกันสนิมที่เหมาะสำหรับผิวเหล็กเคลือบซิงค์ โดยใช้สีเช่น สีรองพื้นอัลคีดเรซิ่นที่มีส่วนผสมของซิงค์ฟอสเฟต หรือวอชไพร์เมอร์ (Wash Primer) ซึ่งเป็นสีรองพื้นชนิดสองส่วนผสม ทำหน้าที่ปรับสภาพพื้นผิวให้สากขึ้น เพื่อช่วยให้สีเคลือบยึดเกาะได้ดี และทิ้งไว้ให้แห้งตามระยะเวลาที่กำหนด
หมายเหตุ : แต่หากเป็นผลิตภัณฑ์เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีผ่านกระบวนการเคลือบฟอสเฟต (PV/PY) ซึ่งเหมาะสมกับงานพ่นสีโดยเฉพาะแล้ว ก็สามารถข้ามขั้นตอนการทำสีรองพื้นได้เลย เพราะกระบวนการเคลือบฟอสเฟตนั้นเป็นการเตรียมสีรองพื้นไว้ให้แล้ว
หากเกิดขึ้นมาหลังจากที่ผ่านขั้นตอนที่สาม หรือหากเป็นเหล็กเคลือบประเภท PV/PY ที่ผ่านการเชื่อม เจาะรู หรือตัด ส่วนผิวเปิด เหล่านี้จะสูญเสียคุณสมบัติการทนสนิมไป จึงต้องใช้สีรองพื้น สีกันสนิมมาทำเคลือบเพิ่มเติมก่อน
เมื่อสีรองพื้นกันสนิมแห้งแล้ว ก็ให้ใช้สีน้ำมันตามเฉดสีที่ต้องการ ทำหรือพ่นเคลือบจำนวน 2 เที่ยว โดยเว้นระยะเวลาสีแห้งแต่ละเที่ยวประมาณ 8-10 ชั่วโมง ก็จะได้ผลงานสวยงามและคงทนถาวรครับ
เมื่อเรารู้วิธีในการพ่นสีแล้ว ที่ขาดไม่ได้ คือข้อควรระวังในการนำเหล็กเคลือบไปพ่นสีเป็นข้อสรุปให้เป็น Check Lists ให้ทุกคนนำไปใช้ อีกทั้งให้คำแนะนำเพิ่มเติมในการดูแลรักษาเหล็กเคลือบซิงค์หรือเหล็กเคลือบสังกะสี
Check List 1 : แนะนำให้ทำการทดสอบงานชิ้นเล็กก่อน เช่นการรองพื้นด้วยไพรเมอร์ และพ่นสี
Check List 2 : ให้ทำความสะอาดผิวเหล็กให้ดีก่อนลงสี ควรล้างคราบสกปรกและน้ำมัน ให้เหมาะสม
Check List 3 : อย่าพึ่งรีบทำสีโดยตรงบนผิวเหล็ก ไม่ผ่านการเตรียมผิวและใช้สีรองพื้นที่เหมาะสม เพราะสีจะไม่ยึดเกาะกับพื้นผิวได้ดีพอ ทำให้สีหลุดร่อนได้ง่าย (เว้นแต่กรณีซื้อผลิตภัณฑ์เหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีผ่านกระบวนการเคลือบฟอสเฟต (PV/PY) ไปใช้โดยตรง)
Check List 4 : ควรเลือกใช้สีรองพื้นและสีทับหน้าที่มีคุณภาพ เหมาะสมกับการใช้งาน เพื่อให้การป้องกันสนิมและความทนทานที่ดีที่สุด อย่าประมาทกับการเลือกซื้อสี ให้สอบถามผู้มีความชำนาญว่าสีดังกล่าวมีความเหมาะสมกับการเอาไปใช้เพื่อวัตถุดังกล่าวนี้หรือไม่
Check List 5 : ให้พ่นสีในสภาพแวดล้อมที่ไร้ฝุ่น เพราะฝุ่นละอองจะติดกับสี จับตัวเป็นก้อนทำให้ผิวสีไม่เรียบเนียนสวยงาม
Check List 6 : ให้พ่นสีในสภาพแวดล้อมที่แห้ง ความชื้นในอากาศต่ำจะช่วยให้สีแห้งเร็วยิ่งขึ้น ป้องกันปัญหาสีแห้งช้าหรือเกิดรอยคราบน้ำ ในกรณีที่พ่นสีในสภาพที่มีความชื้นมากๆ อาจจะทำให้สีพองตัวได้
Check List 7 : ให้ระวังจุดที่เป็นรอยตะปู รอยเจาะรู หรือจุดเชื่อมเหล็ก ตรงจุดเหล่านั้นจะสูญเสียคุณสมบัติการทนสนิมไป จึงต้องใช้สีรองพื้นกันสนิมมาทำเคลือบเพิ่มเติมก่อนจะทำสีทับ มิเช่นนั้นจุดเหล่านี้จะเป็นจุดอ่อนที่สนิมกัดกร่อนได้ง่าย
มาสรุปกันสักหน่อยว่า การทำสีทับบนเหล็กเคลือบซิงค์หรือเหล็กกัลวาไนซ์นั้น สามารถทำได้ แต่มีประเด็นสำคัญที่ต้องให้ความสำคัญ เช่น ต้องเตรียมพื้นผิวให้สะอาดเรียบร้อย ขจัดสนิมและคราบสกปรกออกให้หมด เพื่อให้สีสามารถยึดเกาะได้อย่างแน่นหนา ใช้สีรองพื้นที่เหมาะสม เลือกใช้สีพ่นที่มีคุณภาพดี เหมาะสำหรับการใช้งาน เพื่อให้ได้ผลงานที่สวยงามและคงทนถาวร ประการสุดท้าย ปฏิบัติตามขั้นตอนการทำสีอย่างถูกวิธี ทั้งการพ่นสีในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม และการทำสีเพิ่มเติมบริเวณจุดเสี่ยงต่อการกัดกร่อน เมื่อปฏิบัติตามหลักการเหล่านี้อย่างเคร่งครัด ผลที่ได้รับก็คือ งานที่ออกมาตามคุณภาพที่ต้องการ
หากใครกำลังมองหาเหล็กแผ่นเคลือบคุณภาพสูงสำหรับงานต่างๆ “เหล็กแผ่นเคลือบซิงค์” ผลิตภัณฑ์จาก บริษัท เหล็กแผ่นเคลือบไทย จำกัด ซึ่งเป็นผู้ผลิตเหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีด้วยกรรมวิธีทางไฟฟ้ารายแรกในอาเซียน ด้วยเทคโนโลยีระดับโลกจากผู้ผลิตชั้นนำของญี่ปุ่น (JFE Steel) ทั้งคุณภาพและมาตรฐาน ISO มอก. และมีใบรับรองการผลิตในประเทศไทย ให้ท่านที่กำลังหาเหล็กแผ่นเคลือบสังกะสีได้มั่นใจเมื่อจัดซื้อจากเรา